Dyrygent jazzowy to opowieść o przeciwstawieniu się nazizmowi przez człowieka, który nade wszystko ukochał jazz i marzył o karierze dyrygenta jazzowego. Muzyka, jazz może być tu symbolem duszy, indywidualności, radości życia, optymizmu. „Nie ma bardziej sugestywnego wyobrażenia władzy niż praca dyrygenta - to zdanie Eliasa Canetti jest mottem do sztuki. Dyrygent jazzowy to także refleksja nad „władzą nad sobą”, nad wolnością. To także historia o optymizmie i radości życia, o marzeniach.
Impulsem do napisania sztuki była historia wuja autora Pála Almásy, aresztowanego na Węgrzech za działalność na rzecz ruchu oporu. Sztuka zaczyna się w chwili, gdy orkiestra niepokoi się nieobecnością dyrygenta. Wreszcie zjawia się młoda kobieta, która przejmuje jego funkcję. To siostrzenica działającego w ruchu oporu Pála, pełni ona tu rolę pośredniczki i szczególnego „świadka” historii. Cała historia opowiedziana jest z dużą dozą absurdalnego komizmu, hrabalowskiego dystansu, gdzie nazistowscy kapo prędko stają się więźniami innych nazistów, ludzie giną i zostają ocaleni w wyniku nieprawdopodobnych przypadków. Pál jest zakochany w muzyce jazzowej, w swingu wielkich zespołów. Cieszy się każdym amerykańskim zwycięstwem, bo to zwycięstwo jazzu nad muzyką marszową. Maszyna drukarska, na której drukuje ulotki antywojenne, przypomina mu orkiestrę. „Pojedyncze cylindry, części żeliwne i śruby pasowały do siebie niczym partia trębacza do sekcji rytmicznej, niczym saksofon do trąbki... a tercja do seksty... ale także niczym akord septy do następującej po nim subdominanty.” Pál zostaje aresztowany, a gdy naziści, uciekając, zabijają wszystkich więźniów, cudem unika rzezi, bo w pośpiechu po prostu zapomniano o nim.
Po wojnie wyjmuje z szafy garnitur dyrygenta, który wisi na nim jak na wieszaku, a wcierając brylantynę, dostrzega kilka siwych włosów.
Sztuka jest wspaniałym polem do popisu dla aktorki, która dyrygując przed niewidzialną lub rzeczywistą orkiestrą (autor pisze w didaskaliach, że, w razie potrzeby, może być to 3-4 muzyków lub jeden pianista), opowiada o emocjach ludzi w czasie wojny. „Na przykładzie Karajana czy Karla Valentina można zauważyć, że dyrygowanie jednoczy w sobie wszystkie środki wyrazu i triki wielkiej sztuki teatralnej.”
