język polskijęzyk angielski

Pałyga, Artur

Gotki

Autor
Pałyga, Artur
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
4
Obsada mężczyzn
0

Męcz, typowa polska wieś, której nie ma nawet na mapie. Trzy siostry – kobiety po 50-tce – spotykają się w rodzinnych stronach po latach rozłąki ze względu na umierającą mamę. Majka wyjechała dawno do pobliskiej miejscowości, a Kryśka za granicę, gdzie spłaca (i będzie spłacać już do końca życia) kredyt na mieszkanie i wypasiony samochód. Tylko Lutka została z mamą, choć wieś w ruinie, praktycznie wymazana z mapy. Tata po transformacji stracił cały majątek i zapił się na śmierć. Kobiety rozmawiają, wspominają, komentują, sprzeczają się, a z ich pozornie błahych obserwacji zaczyna wyłaniać się obraz wsi, w której dorastały.

Gotki to zarówno opowieść o tym, jaka była peerelowska wieś – o przemocy, szutrowych drogach i księdzu, który przyjeżdżał raz na trzy tygodnie – jak i o znikającym już bezpowrotnie świecie, o sposobie bycia i właściwej mu wrażliwości. To kameralny chór na kilka kobiecych głosów. O znoju i niesprawiedliwości, braku perspektyw, wstydzie klasowym, ale i o więziach rodzinnych, o ciepłej pierzynie, skrzypiącym łóżku i o zegarze z kukułką czy wahadłem (już nikt nie wie na pewno). Ale też o transformacji ustrojowej, która pogrążyła drobne gospodarstwa w nędzy.
Pałyga posługując się żywym, lirycznym językiem konfrontuje widzów z nostalgią za tym, jak „kiedyś to było dobrze”. „nigdy tak nie było // zawsze dopiero miało być dobrze // dopóki się nie okazało że lepiej już było”, jak oznajmia siostrom Lutka. Nienawiść do dawnej niedoli miesza się tu z tęsknotą. Autor słusznie jednak nie rozstrzyga tego paradoksu, odmalowuje raczej jeden za drugim obrazy – to okrutne, to ciepłe – w których dostrzec (i poczuć!) można tyleż powody owej tęsknoty, ile konieczność zmiany.

Nie każda jednak zmiana przynosi ukojenie. Transformacja tyle zakłóciła wiejską nudę, ile rozbiła rodziny i odebrała majątki. Świetlana przyszłość, którą nęcił kapitalizm, na wsi okazała się raczej brakiem przyszłości w ogóle – gospodarstwa nie dawały sobie rady konkurując z tanimi produktami z zachodu: „żeby kraj frunął wysoko // wieś odcięli jako balast”. W dramacie Pałygi to jednak nie szeroko zarysowane historyczne przemiany grają pierwsze skrzypce, a ludzie: sąsiad, który niedługo po 1990 się powiesił, inny, który spalił gospodarstwo i poszedł do więzienia, albo reszta: bezskutecznie protestujący rolnicy, o których mówiono, że „muszą wymrzeć”. Nie inaczej stało się z ojcem, który niegdyś od zera zbudował prosperujące gospodarstwo, w którym zatrudniał nawet swoich biedniejszych sąsiadów, a po 1990 r. zmuszony został z dnia na dzień do sprzedaży majątku za grosze. Mimo prób dostosowania się do nowej rzeczywistości ojciec popadał w coraz większe długi. Żaden nowoczesny dyskont nie kupi przecież pomidorów prosto od rolnika z ciężarówki. W końcu załamany ojciec zostawił żonę i dzieci same – pewnego dnia zwyczajnie nie wrócił do domu.
Rozmowę sióstr przerywa czasem matka, która przebudza się ze snu, żeby weryfikować opowieść córek i wtrącić swoje trzy grosze, gdzie trzeba. Czasami jednak, jakby już jedną nogą w grobie, zaczyna mówić wierszem, tyleż lamentując nad okrucieństwem życia, ile przywołując swoje przeszłe pragnienia: 

„niewola kajdany męka
setek pokoleń udręka
żeby moje córki miastowe
zrzuciły jarzmo
żyć zaczęły
gdzie są wnuki moje”.

Gdzieś między wierszami, między jednym żalem a drugim, pośród zniekształconych upływem czasu wspomnień – matka umiera. Siostry zaczynają się zastanawiać, co zrobić z gospodarstwem. Gdzieś w okolicy archeolodzy prowadzą wykopaliska – podobno mieszkali tu kiedyś goci, a więc miejsce to historyczne, tym samym… atrakcyjne turystycznie. Chwytają się więc ze wszystkich sił ulotnego marzenia o szczęściu w ich rodzinnym Męczu.
 

Pałyga, Artur

Ur. 1971, wielokrotnie nagradzany (w tym Gdyńską Nagrodą Dramaturgiczną) dramatopisarz. Stale współpracuje jako dramaturg z Teatrem Śląskim w Katowicach. Autor kilkudziesięciu sztuk, z których większość została zrealizowana na scenie. Teksty Pałygi reżyserowali m.in.: Łukasz Witt-Michałowski, Paweł Passini, Piotr Ratajczak, Joanna Lewicka, Paweł Łysak, Jan Klata, Piotr Cieplak.. Jego utwory tłumaczono na niemiecki, angielski, francuski, rumuński, czeski, ukraiński, rosyjski, węgierski, kataloński, bułgarski, turecki, fiński. Jest żonaty, ma dwóch synów i kota. Lubi chodzić po górach i czytać filozofów.

 

  • Szczegóły:

- Urodził się na pograniczu polsko - ukraińskim w Hrubieszowie.

- Dzieciństwo spędził na pograniczu polsko - ukraińsko - słowackim.

- Absolwent polonistyki UJ i studium nauczycielskiego ze specjalizacją wychowanie muzyczne. Niedoszły doktor literaturoznawstwa.

- W młodości punk, autor punkowych piosenek i wokalista.

- Zadebiutował w 1988r. opowiadaniem opublikowanym w "Na Przełaj".

- W 1989r. rozpoczął pracę jako dziennikarz - pisał do prasy lokalnej, ale także do Rzeczpospolitej, Odry, Tygodnika Powszechnego i Gazety Wyborczej - Dużego Formatu.

- Autor wierszy i piosenek.

- Pierwszą jego książką był zbiór reportaży z Białorusi pt. Kołchoz imienia Adama Mickiewicza.

- Przez kilka lat należał do teatru amatorskiego Heliotrop w Bielsku-Białej.

- Pracował jako redaktor naczelny i zarazem jedyny dziennikarz gazety uczelnianej "Akademia" na Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej oraz prowadzi zajęcia dziennikarskie dla młodzieży.

- Pisał felietony do pisma "Mój przyjaciel pies".

- Prowadził zajęcia z osobami niepełnosprawnymi w stowarzyszeniu "Teatr Grodzki".

- Prowadzi Teatr Tekstu, czyli czytania dramatów.

- W 2006r. wygrał Testamentem Teodora Sixta konkurs na napisanie sztuki o Bielsku - Białej ogłoszony przez Teatr Polski w Bielsku-Białej.

- W 2006r. otrzymał Stypendium Śląskiego Urzędu Marszałkowskiego na napisanie książki Testament Teodora Sixta (książka czeka na wydanie).

- W 2006r. otrzymał Nagrodę Prezydenta Miasta Bielska-Białej "Ikar" w dziedzinie kultury i sztuki za szczególne osiągnięcia (za sztukę Testament Teodora Sixta).

- W 2008r. dla Sceny Prapremier "InVitro" napisał tryptyk Nic co ludzkie.

- W 2008r napisał specjalnie dla Teatru Polskiego w Bielsku-Białej sztukę Żyd, która została wystawiona w reżyserii Roberta Talarczyka. (Sztuka Żyd to bezpośredni efekt warsztatów prowadzonych przez Laboratorium Dramatu Tadeusza Słobodzianka).

- W 2008r. dla Bałtyckiego Teatru Dramatycznego w Koszalinie napisał wspólnie z reżyserem Piotrem Ratajczakiem i aktorami sztukę Wodzirej. Koszalin Kulturkampf, inspirowaną "Wodzirejem" Feliksa Falka.

- W 2008r. napisał z Magdą Fertacz i Pawłem Passinim scenariusz pt. Hamlet '44.

- W Dialogu w nr 12/2008r ukazała się jego sztuka Ojcze Nasz oraz rozmowa z autorem pt. "Wszystkie moje dzieci kocham jednakowo".

- W 2009r. dla Teatru Polskiego w Bydgoszczy napisał sztukę Turyści.

- W 2009r. napisał Wszystkie rodzaje śmierci inspirowane "Siddarthą" Hermanna Hessego, wystawione w Teatrze Łaźnia Nowa w Nowej Hucie w reżyserii Pawła Passiniego.

- W 2009r. w Teatrze Centralnym wystawiona została jego sztuka Ojcze nasz pt. Ostatni taki ojciecw reżyserii Łukasza Witta-Michałowskiego.

- 2009r. w Teatrze Polskim w Bydgoszczy V (F) ICD-10. Transformacje – prapremiera w reż. Pawła Łysaka.

- W 2009r. w Konkursie "Metamorfozy Rzeczywistości" organizowanym przez Teatr Polski w Poznaniu otrzymał nagrodę dziennikarzy i publiczności za sztukę Nieskończona historia, która doczekała się dwóch inscenizacji - prapremierowej w Teatrze Powszechnym w Warszawie, w reżyserii Piotra Cieplaka; po czym w Teatrze Nowym w Zabrzu w reż. Uli Kijak.

- 2010r. sztukę Już się ciebie nie boję, Otello wystawiła Scena Prapremier InVitro

- 2010r.  Idź w noc, Margot (adaptację powieści Michała Witkowskiego) wystawiła lubelska Kompania Teatr, reż. Witold Mazurkiewicz.

- 2011r. Śmierć szczęśliwa została zrealizowana na Scenie Prapremier InVitro, reż. Łukasz Witt-Michałowski.

- 2011r. Bitwa o Nangar Khel - prapremiera w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej, reż. Łukasz Witt-Michałowski

- 2011r. Szwoleżerowie, prapremiera w Teatrze Polskim w Bydgoszczy, reż. Jan Klata.

- 2012r. przyniósł triumfalny powrót Żyda - wystawił go Teatr Rampa w Warszawie w reż. Witolda Mazurkiewicza

- 2012r. - sztukę Pałygi Obywatel K. opublikował Dialog (nr 9/12)

- 2013r. - powstaje wyróżniany i nagradzany Morrison Śmiercisyn

- 2013r. - sztuka W środku słońca gromadzi się popiół wygrywa Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną (laureaci GDN... Klik)

- 2013r. - na zamówienie Teatru Polskiego w Bydgoszczy powstają Historie bydgoskie

- 2014r. – Rozpoczyna pracę jako dramaturg w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach

- 2015r. - Publikacja sztuki Morrison Śmiercisyn w: Ikony, pseudoherosi i zwykli śmiertelnicy. Antologia najnowszego dramatu polskiego (wyd. Agencja Dramatu i Teatru ADiT, Warszawa 2015).

- 2016r. – Wystawienie jego Nieskończonej historii w reż. Małgorzaty Warsickiej zdobywa drugie miejsce w Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej.

- 2016r. – W „Dialogu” ukazuje się jego tekst W promieniach : zupełnie nieznane listy Marii Skłodowskiej-Curie.

- 2017r. - Spektakl Tato na podstawie jego tekstu w reż. Małgorzaty Bogajewskiej otrzymuje nagrodę publiczności na Festiwalu Raport w Gdyni.

- 2017r. – Debiutuje jako reżyser w spektaklu DADA z łasiczką w wykonaniu studentów i absolwentów Szkoły Aktorskiej Teatru Śląskiego

- 2017r. – Rewizor: będzie wojna! opublikowany w „Dialogu”.

- 2017r. – Ukazuje się zbiór dramatów Powrót bogów

- 2019r. – Jego Zagubiony chłopiec w reż. Pawła Passiniego zwycięża w Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki współczesnej.

- 2020r. – Spektakle na podstawie jego tekstów #chybanieja w reż. Pawła Passiniego oraz Czy pan się uważa za artystę otrzymują nagrody w Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej.

- 2022r. – Sandwichman w finale Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej

 

WYSTAWIENIA:

  • 2005r. Guma balonowa - musical napisany dla klubu osiedlowego w Bielsku-Białej. Grany w Bielskim Centrum Kultury
  • 2006r. Testament Teodora Sixta - reż. Robert Talarczyk, Teatr Polski Bielsko-Biała. (Sztuka zwyciężyła w konkursie na sztukę o Bielsku-Białej ogłoszonym przez Teatr Polski w Bielsku-Białej.) W 2007r. Testament Teodora Sixta znalazł się w finale XIII Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej w 2007r
  • 2008r. Nic co ludzkie - tryptyk, reż. Paweł Passini, Piotr Ratajczak i Łukasz Witt-Michałowski, Scena Prapremier "InVitro" Lublin. W XIV Ogólnopolskim Konkursie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej Scena Prapremier "InVitro" otrzymała wyróżnienie za spektakl Nic co ludzkie
  • 2008r. Żyd - reż. Robert Talarczyk, Teatr Polski Bielsko-Biała. Żyd zdobył główną nagrodę na III Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych "R@port" w Gdyni
  • 2008r. Wodzirej. Koszalin Kulturkampf - reż. Piotr Ratajczak, Bałtycki Teatr Dramatyczny.
  • 2008r. Hamlet"44 - reż. Paweł Passini, spektakl zaprezentowany został na dziedzińcu Muzeum Powstania Warszawskiego
  • 2009r. Turyści - reż. Piotr Ratajczak, Teatr Polski im. H. Konieczki Bydgoszcz
  • 2009r. Wszystkie rodzaje śmierci - reż. Paweł Passini, Teatr Łaźnia Nowa w Nowej Hucie. Główna nagroda na IV Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych "R@port" w Gdyni
  • 2009r. Ostatni taki ojciec - reż. Łukasz Witt-Michałowski, Teatr Centralny Lublin. Główna nagroda w XV Ogólnopolskim Konkursie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej.
  • 2009r. w Teatrze Polskim w Bydgoszczy V (F) ICD-10. Transformacje - prapremiera w reż. Pawła Łysaka.
  • 2010r. Już się ciebie nie boję, Otello - Scena Prapremier InVitro
  • 2010r. Idź w noc, Margot (adaptacja powieści Michała Witkowskiego) - lubelska Kompania Teatr, reż. Witold Mazurkiewicz
  • 2011r. Śmierć szczęśliwa - Scena Prapremier InVitro, reż. Łukasz Witt-Michałowski
  • 2011r. Bitwa o Nangar Khel - prapremiera w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej, reż. Łukasz Witt-Michałowski
  • 2011r. Szwoleżerowie, prapremiera w Teatrze Polskim w Bydgoszczy, reż. Jan Klata
  • 2012r. Nieskończona historia - prapremiera w Teatrze Powszechnym w Warszawie w reżyserii Piotra Cieplaka; po czym w Teatrze Nowym w Zabrzu w reż. Uli Kijak
  • 2012r. triumfalny powrót Żyda - premiera w Teatrze Rampa w Warszawie w reż. Witolda Mazurkiewicza
  • 2013r. 23 lutego prapremiera sztuki Morrison/Śmiercisyn w reż. Pawła Passiniego, Opolski Teatr Lalki i Aktora (wyróżnia i nagrody dla reżysera i aktorów, e-teatr)
  • 2013r. Historie bydgoskie, prapremiera: 25 października 2013, Teatr Polski im. Hieronima Konieczki, reż. Paweł Łysak
  • 2013r. Love, Teatr CST Cieszyn, reż. Bogusław Słupczyński
  • 2014r. W środku słońca gromadzi się popiół, Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, reż. Wojciech Faruga
  • 2014r. Niech nigdy w tym dniu słońce nie świeci, Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie, reż. Rafał Urbacki
  • 2015r. Obywatel K., Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu, Teatr Nowy Zabrze, reż. Piotr Ratajczak
  • 2015r. Western, Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, reż. Robert Talarczyk, Rafał Urbacki
  • 2016r. Exodus 2.0, Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku, reż. Agnieszka Korytkowska-Mazur
  • 2016r. Psubracia, Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, reż. Mateusz Znaniecki
  • 2016r. Znak Jonasza, neTTheatre, Lublin, reż. Paweł Passini
  • 2016r. Y, Teatr Muzyczny Capitol Wrocław, reż. Paweł Passini
  • 2017r. Rewizor. Będzie wojna!, Teatr Ludowy w Krakowie Nowa Huta, reż. Małgorzata Bogajewska
  • 2017r. Muzułmany, Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, reż. Piotr Ratajczak
  • 2017r. Tancerka, Teatr Lalki i Aktora, Opole, reż. Mariola Ordak-Świątkiewicz
  • 2017r. Dybbuk, Teatr Polski, Bielsko-Biała, reż. Paweł Passini
  • 2019r. Zagubiony Chłopiec, Śląski Teatr Lalki i Aktora ATENEUM, reż. Paweł Passini
  • 2019r. Trump i pole kukurydzy, Teatr Polski im. Hieronima Konieczki, Bydgoszcz, reż. Paweł Łysak
  • 2019r. J_d_ _ _ _e. Zapominanie, Teatr im. Heleny Modrzejewsiej, Legnica, reż. Paweł Passini
  • 2020r. #chybanieja, Teatr Maska w Rzeszowie, reż. Paweł Passini
  • 2020r. Czy pan się uważa za artystę, Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego, reż. Anna Augustynowicz
  • 2020r. Odyseja Kosmiczna 2021, Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera, Warszawa, reż. Alicja Borkowska
  • 2020r. Margules. Nieobecność, Scena Prapremier InVitro, Lublin, reż. Łukasz Witt-Michałowski
  • 2021r. Zakazane Dzieci – opowieść korczakowska, czytanie performatywne w reż. Anny Augustynowicz, Teatr Lalek Banialuka im. Jerzego Zitzmana, Bielsko-Biała

 

Pomiłości

Autor
Pałyga, Artur
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
3
Obsada mężczyzn
4
Szczegóły
gęsta miniatura sceniczna lub poemat rozpisany na głosy
Szczegóły obsady
sztuka na 7 osób niebinarnych
Prapremiera polska
17.12.2021, dyplom IV roku Wydziału Lalkarskiego Filii AST we Wrocławiu, reż. Agata Kucińska (pod tytułem "Pomiłość. Przeraźliwie kiczowate i banalne historie")

200 lat po końcu ery gender, w świecie, w którym problem płci został dawno rozwiązany, a miłość nie istnieje, spotyka się grupa znajomych i rozmawia o przyjemnych rzeczach spreparowanym językiem przypominającym postschwabowskie i postgombrowiczowskie poszukiwania. Jedyne przesłanki o tym potężnym międzyludzkim zjawisku, jakim była miłość, można znaleźć w spreparowanych mitach i archiwalnych zapiskach przodków. Teraz istnieje wyłącznie przyjaźń, relacje seksualne są emocjonalnie bezpieczne, bo likwidując miłość, pozbyto się zarówno cierpienia emocjonalnego, jak i przemocy. Ludzie są szczęśliwi. Tylko jedno z nich ma jakieś dziwne potrzeby porozmawiania o tym, co to było z tą miłością. I ta osoba mogłaby zasiać stary nowy ferment, mogłaby zburzyć bezpieczny ład nowego społeczeństwa, gdyby... co za paradoks! Gdyby ci nowi ludzie byli nieszczęśliwi. Ale oni są szczęśliwi. I to bardzo.

Każdy człowiek, a już absolutnie każdy człowiek piszący, zadaje sobie choć raz w życiu pytanie: czym jest miłość? Można przyjąć, że ten, kto zaczął być pisarzem, doświadczył którejś z form miłości, bo inaczej jego pisanie byłoby jałowe, obojętnie, o czym by pisał.

Artur Pałyga zadał sobie ten trud, by na owo najsłynniejsze pytanie w dziejach ludzkości dać odpowiedź. W oderwanych od głównej osi dramatu siedmiu "etiudach" pokazuje nam sceny miłości: uduchowioną i pełną miłosnych wyznań, zaborczą i pełną łez, przedszkolną, gdzie Krzyś kocha się w Gosi i chce ją uratować po rycersku, nieszczęśliwą, gdzie Lolo kocha Lolę, ale udaje kogoś innego i ona przestaje kochać Lola, bo pokochuje tamtego kogoś, dojrzałą, gdzie Kuracjusz i Kuracjuszka przeżywają uniesienie i życie staje się tańcem, fanowską i kompulsywną, gdzie Teresa jest w związku ze swoją lodówką i swoim telewizorem i pewnego dnia zakochuje się w aktorze, którym obkleja lodówkę, a ta się psuje i cieknie, wreszcie rutynową, gdzie On i Ona nie potrafią już rozmawiać językiem miłości, bo trzeba odebrać dzieci ze szkoły i ugotować obiad, a mimo to żadne z nich nie chce zgasić wspólnie palonego papierosa, którego żar symbolizuje nadal tlące się uczucie...

Warto jego słowa przeczytać, wypowiedzieć je ze sceny, usłyszeć z ust aktorów i dać się tym słowom ponieść. Albowiem w tej krótkiej, choć nieznośnie gęstej od znaczeń Pomiłości Pałyga zawarł całą swoją wiedzę na temat zjawiska zwanego miłością, a wiedzę ma obszerną. Rzec można: nic dodać, nic ująć.

 

W promieniach

Autor
Pałyga, Artur
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
1
Obsada mężczyzn
0
Szczegóły
monodram dla kobiety
Prapremiera polska
listopad 2017, Teatr Polskiego Radia, rez. Wojciech Urbański (premiera radiowa); wrzesień 2019, Muzeum Marii Curie-Skłodowskiej w Warszawie, reż. Edyta Łukaszewska

Sztuka Artura Pałygi jest zaskakująco intymnym i szalenie poruszającym monologiem polskiej noblistki: Marii Skłodowskiej-Curie. Dramat składa się z serii listów, które na przestrzeni całego swojego życia naukowczyni pisze do samej siebie. Pierwszy z nich pisze, kiedy ma osiemnaście lat, a ostatni w dniu swojej śmierci. Dzięki temu zabiegowi czytelnik czy też potencjalny widz spektaklu otrzymuje zniuansowany, pełnokrwisty portret uczonej, której zawdzięczamy odkrycie dwóch pierwiastków: polonu i radu. Artur Pałyga, inspirując się prawdziwymi listami i fragmentami pamiętników Skłodowskiej, tworzy rodzaj herstorii, z której wyłania się nie tyle dobrze nam znana ze szkolnych podręczników do historii posągowa noblistka, ile prawdziwa kobieta z krwi i kości, która dzięki swojej pasji i tytanicznej pracy dokonała wiekopomnych odkryć, jednocześnie w tym samym czasie realizując się również jako żona, matka i kochanka. 
Historia jej życia daleka jest jednak od romantyzowanych opowieści. Skłodowska Pałygi twardo stąpa po ziemi. Nie interesują ją piękne słowa, metafizyka ani Bóg. Kiedy była mała, chciała jak swoja matka szyć buty, ale po przeczytaniu wiersza Adama Asnyka postanowiła zawzięcie i przy pomocy siły swoich rąk szukać „prawdy jasnego płomienia” i „nowych, nieodkrytych dróg”. W ramach swoich badań, pomimo zmęczenia i nieprzespanych nocy, cierpliwie miesza więc kał w kotle, nie zważając na sławę, opinię i pieniądze. Jej dążenia do celu nie są w stanie zatrzymać nawet największe osobiste dramaty, takie jak kolejne śmierci jej najbliższych: najpierw matki i siostry, a później jej maleńkiej, dopiero co urodzonej córki, a także ukochanego męża, Piotra. W końcu, zmęczona, ledwo słysząc i widząc, sama umiera na skutek choroby popromiennej i jak mówi w dramacie Artura Pałygi: „Stoję tu cała w promieniach. I staję się słońcem”.
Dramat Artura Pałygi to jedenaście świetnie napisanych i skonstruowanych monologów dla jednej lub większej liczby aktorek, ukazujących nam nieznane dotychczas oblicze polskiej noblistki.

"Biograficzny monodram o życiu Marii Skłodowskiej-Curie autorstwa Artura Pałygi przybiera kształt poetyckiego dramatu epistolarnego, w którym adresatką listów pisanych przez bohaterkę jest ona sama. W promieniach  to utwór zamknięty w klamrach korespondencji pomiędzy osiemnastoletnią Manią a dorosłą, umierającą Marią, który portretuje intymny i skomplikowany obraz życia wyjątkowej i niezwykle wrażliwej kobiety: córki, matki, ukochanej żony, wdowy, kochanki. [...] Pałyga uwalnia Skłodowską-Curie ze szkolnego gorsetu wizerunkowego, wypełniając jej postać realnością doświadczeń i przeżyć, ludzką tragedią, ale i niewypowiedzianym szczęściem i spełnieniem. Oddaje głos temu, co w swoim życiu ceniła najbardziej – szczerości, pasji, wytrwałości, prawdzie"

− Agnieszka Górnicka, Listy pisane do siebie, "Teatr" 12/2016

"W promieniach nie ma nic wspólnego z okolicznościową kompilacją listów Skłodowskiej ani też ich krytycznym „przepisaniem”. To raczej osobista odpowiedź pisarza na te myśli uczonej, które najbardziej przykuły jego uwagę, i amplifikacja tych motywów obecnych w jej korespondencji, które najsilniej przemówiły do jego wyobraźni. Pałyga czyta listy Marii i dosłownie łapie ją za słowa, nie po to jednak, by jej coś wytknąć, chytrze nicując znaczenie cytowanych fraz"

− Jacek Kopciński, Faust/yna. W promieniach Artura Pałygi, Załącznik Kulturoznawczy 4/2017

Subskrybuj Pałyga, Artur