język polskijęzyk angielski

Mayenburg, Marius von

Eks

Tytuł oryginalny
Ex
Tłumacz
Bikont, Karolina
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Czas akcji
współcześnie
Miejsce akcji
salon w mieszkaniu Sibylle i Daniela
Prapremiera
30.09.2021, Riksteatern w Sztokholmie, reż. Marius von Mayenburg

Sibylle i Daniel to para w wieku średnim, która tworzy z pozoru udane i szczęśliwe małżeństwo. Ona pracuje jako lekarka, on jako architekt. Daniel co prawda w młodości marzył o projektowaniu innowacyjnych, modułowych mieszkań, a obecnie ze względu na rodzinne zobowiązania i ograniczenia zajmuje się budową dróg ewakuacyjnych z wielopoziomowych parkingów, ale dzięki temu parę stać na wygodne mieszkanie, a także na wychowywanie dwójki dzieci. Ich małe pociechy jednak z jakiegoś powodu zawsze co rano pytają mamę o to, czy tata wróci do domu wieczorem i czy rodzice się ze sobą rozwodzą… Do eskalacji głęboko skrywanych przez małżonków frustracji i niewypowiedzianych dotychczas wzajemnych oskarżeń dochodzi w momencie, kiedy pewnego wieczora po powrocie Daniela z pracy ktoś do niego dzwoni. Zarzewiem konfliktu od razu staje się pytanie o to, kto dzwonił i dlaczego mężczyzna nie mówi swojej żonie prawdy. Napięcie stopniowo rośnie, aż w końcu osiąga swoistą kulminację, kiedy do drzwi ich mieszkania, w którym śpią ich małe dzieci, dzwoni dawna miłość Daniela – Franziska – z którą mężczyzna rozstał się dawno temu (nie do końca tłumacząc byłej ukochanej prawdziwe powody) po poznaniu Sibylle. Kobieta od lat pracuje w tym samym sklepie zoologicznym, a co za tym idzie pod względem klasy społecznej oraz poziomu życia rażąco odstaje od codzienności Daniela i jego żony. Jak się okazuje, Franziska właśnie porzuciła swojego dotychczasowego partnera i szuka miejsca, gdzie mogłaby spędzić noc. Jej nogi od razu intuicyjnie zaprowadziły ją pod adres jej dawnego ukochanego. Daniel za wszelką cenę stara się utrzymać przed żoną pozory normalności tego – jak najbardziej niecodziennego – spotkania. Sibylle jednak albo naprawdę nie może ścierpieć tej sytuacji, albo świadomie wykorzystuje ją, aby doprowadzić do eskalacji swoich stosunków z mężem. Kobieta z każdą kolejną minutą rozmowy dopuszcza się więc coraz bardziej kontrowersyjnych słów, zachowań i manipulacji, aż w końcu dochodzi nawet do niebezpiecznych rękoczynów…

Dramat Eks Mariusa von Mayenburga to wciągająca i intrygująca kameralna sztuka psychologiczna. Niemiecki autor skrupulatnie przygląda się Sybilli i Danielowi, dwójce głównych bohaterów, którzy są przedstawicielami pozornie dobrze funkcjonującej klasy średniej. Oboje mają pracę, tworzą związek, mają dzieci, prowadzą normalne i przewidywalne, tak zwane „nudne życie”. Mayenburg zagląda jednak głębiej i pozwala im na ekspresję tego, co dotychczas w ich życiu pozostawało niewyrażone: niespełnione czy też porzucone pragnienia, codzienne lęki, narastające frustracje i wzajemne oskarżenia. Tekst w świetnym przekładzie Karoliny Bikont ma szansę stać się pretekstem do stworzenia kameralnego, wręcz dusznego spektaklu, pobudzającego publiczność do refleksji i zadającego niewygodne pytania. Bo kto z nas chciałby usłyszeć odpowiedzi, które mogą zburzyć mu całe – dotychczas usilnie i cierpliwie budowane – życie…

Ellen Babić

Tytuł oryginalny
Ellen Babić
Tłumacz
Bikont, Karolina
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Czas akcji
współcześnie
Miejsce akcji
mieszkanie Astrid i Klary
Prapremiera
2022, Nationaltheater Reykjavik, reż. Marius von Mayenburg; niemiecka prapremiera: 24.02.2024, Berliner Ensemble, reż. Oliver Reese

Ellen Babić jest drugą po Męczennikach sztuką Mariusa von Mayenburga, która rozgrywa się w środowisku pedagogiczno-uczniowskim szkoły średniej. Tym razem chodzi jednak o tabu obyczajowe. Klara poznała Astrid kilkanaście lat temu, będąc jeszcze jej nastoletnią uczennicą. Kobiety mieszkają ze sobą, pozostając w szczęśliwym związku i skrzętnie starając się oddzielić życie zawodowe od prywatnego i teraźniejszość od przeszłości. Nagła, nieformalna wizyta dyrektora szkoły, w której nadal pracuje Astrid, sprawia, że owe granice zacierają się i bardzo szybko uruchamia się dynamika zależności i władzy. Dramat Mayenburga jest obfitującym w precyzyjne dialogi psychologicznym thrillerem, w którym niewinna z pozoru, nieformalna wizyta przeradza się w sytuację zagrożenia i wiwisekcję związku. Napięcie miedzy bohaterami rośnie, gość staje się coraz bardziej nachalny, a precyzyjne psychologicznie dialogi – coraz bardziej agresywne. Mieszkanie zmienia się w obszar zażartej walki. Kim jest i jaką rolę w tej dynamice odgrywa tytułowa nieobecna Ellen Babić? Czy związek Klary i Astrid przetrwa burzę, jaką ściągnęła na ich spokojny dom wizyta Balderkampa?  Czy w sekretarzyku Astrid faktycznie znajdują się zeszyty z dokumentacją, która może odmienić w tej rozgrywce układ sił? Czy bohaterka wykorzysta swoją kartę przetargową i zaproponuje Balderkampowi zmowę milczenia, zyskując awans na dyrektorkę szkoły? Zapraszamy do lektury.

Mayenburg, Marius von

Niemiecki autor, dramaturg, tłumacz (Shakespeare, Wilde, Kane, Crimp) i reżyser. Ur. w 1972 r. w Monachium, gdzie studiował literaturę starogermańską. W 1992 roku przeniósł się do Berlina. Nie przerywając studiów germanistycznych, podjął naukę dramaturgii w Hochschule der Künste. Był dramaturgiem prowadzonej przez Thomasa Ostermeiera scenie "Die Baracke" przy Deutsches Theater w Berlinie. Od 1999 dramaturg i autor rezydent w Schaubühne am Lehniner Platz, gdzie często też reżyseruje. Rozgłos przyniosła mu sztuka Ogień w głowie (Feuergesicht) z 1997 roku, za którą otrzymał nagrody dla młodych dramatopisarzy ("Kleist-Förderpreis für junge Dramatiker 1997" i "Preis der Frankfurter Autorenstiftung 1997"). Od wielu lat pisze z myślą o własnej inscenizacji i zwykle sam reżyseruje prapremiery swoich tekstów (Konsternacja w 2010, Męczennicy w 2012, Plastiki w 2015). W marcu 2017 wyreżyserował swój nowy przekład Romea i Julii w Schauspielhaus Bochum, zaraz potem odbyła się prapremiera jego sztuki Bum w Schaubühne Berlin. W 2018 roku odbyła się prapremiera Marsa w jego reżyserii w Schauspiel Frankfurt. W 2021 wyreżyserował pierwszą część swojej kameralnej trylogii - Eks - w Riksteater w Sztokholmie. Druga część - Ellen Babić - miała prapremierę w Teatrze Narodowym Reykjavik w grudniu 2022, obie w reżyserii Mayenburga. Narodowy Teatr Reykjavik wyprodukował całość trylogii, czyli także trzecią sztukę - Egal (nieważne). Jego sztuki są tłumaczone na ponad 30 języków i wystawiane na całym świecie.

promocja: ELDORADA Mariusa von Mayenburga

Data
20 Maj 2022
Autor
Mayenburg, Marius von
Miejsce premiery
De Revolutionibus Books&Cafe
Reżyseria
Dąbek, Agata
Tłumacz
Bikont, Karolina
  • fragmenty przeczyta Grzegorz Łukawski z Teatru im. Słowackiego w Krakowie i Szymon Czacki ze Starego Teatru
  • miejsce: De Revolutionibus Books&Cafe (link do FB) w Krakowie, ul. Bracka 14, prowadzenie: Agata Dąbek i A.R. Burzyńska
  • wydarzeniu partneruje Goethe-Institut w Krakowie

Mars

Tytuł oryginalny
Mars
Tłumacz
Bikont, Karolina
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Prapremiera
19.05.2018, Schauspiel Frankfurt, reż. Marius von Mayenburg

Las oddycha. To żywy organizm, myślący i złowrogi. Kawałek po kawałku natura odbija sobie świat z powrotem z rąk ludzi, tym samym stając się zagrożeniem dla ludzkości. Od dawna mamy jasność, że trzeba uciekać, ale nie dla wszystkich znajdzie się miejsce w nowej arce, nie każdy zostanie przyjęty do Nowego Świata. Podczas konkursu eliminacyjnego, który ma wyłonić kandydatów do misji ratowania ludzkości, rekruci poddawani są licznym testom z narażeniem zdrowia psychicznego oraz życia. Achim, jego córka Joanna i paru innych skonfrontuje się nie tylko ze swoimi kompleksami, ale i z wewnętrznymi demonami. Każdy pragnie sprostać wymaganiom tajemniczego Mistrza Gry, którego manipulacje chwilami wydają się nie z tego świata. Na koniec Joanna, by podtrzymać wiarę w umierającym ojcu, opowie mu o nastającej wiośnie i szczęśliwych ludziach piknikujących w promieniach słońca, podczas kiedy za oknem zbliżać się będzie zagłada w postaci ostatecznego Potopu.