język polskijęzyk angielski

Bailey, Samuel

Bailey, Samuel

Wychowywany przez matkę przyszły dramatopisarz dorastał w Worcester pod Birmingham. Ojciec rozstał się z rodziną, matka pracowała w pubie, a chłopak cały wolny czas spędzał wśród rówieśników, których aspiracje – podobnie jak jego – nie wykraczały zbytnio poza obszar komunalnego osiedla. W wieku 20 lat, po długiej chorobie, postanowił zacząć nowy start: przeprowadził się do Bristolu i zapisał na kurs pisania dramatu przy Old Vic Young Company, gdzie poznał późniejszego reżysera swoich sztuk, Jessy Jonesa. Pod jego wpływem zaczął tworzyć teksty w upoetycznionym przez siebie ulicznym języku, na tematy, których się wyparł, i o świecie, od którego się odciął, doceniając go teraz jako literacką wartość. Jego Schiza (Shook) zdobyła nagrodę Papatango New Writing Prize (2019) i została uznana za najważniejszy debiut dekady. Na jej podstawie powstał film uhonorowany Times Breakthrough Award. Autor współpracował z teatrami Southwark Playhouse, Old Vic 12, Orange Tree Writer’s Collective; był też laureatem stypendium MGC Futures.

Schiza

Tytuł oryginalny
Shook
Tłumacz
Rozhin, Klaudyna
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Prapremiera
światowa prapremiera "Schizy" odbyła się w Southwark Playhouse w Londynie 1 listopada 2019

Zakład poprawczy. Trzej nastoletni bohaterowie – rozgadany, nadaktywny Cain, autorytarny Riyad i wielki, acz wycofany Jonjo odsiadują karę, uczestnicząc – jako że są lub mają wkrótce zostać ojcami – w prowadzonych przez empatyczną Grace lekcjach „obsługi” niemowląt. W świecie, w którym okazywanie uczuć jest słabością, młodzi mężczyźni ustawicznie walczą o pozycję w hierarchii, toczą ze sobą gry i podchody, atakują się nawzajem, testują, mocują na argumenty. Nie tylko słowne, choć słowo ma w ich przestrzeni dużą moc. Kto ma bardziej „gadane”, jest górą. Język w tej sztuce odgrywa rolę niebagatelną. Zręcznie oddana w przekładzie błyskotliwa mieszanka więzienno-ulicznego slangu, w której odnajdujemy echa stylistyki Marka O’Rowe’a, jest wyrazem młodej męskości i orężem w nieustannej grze (a chwilami − nośnikiem humoru). Spod pancerza ostrych, prowokacyjnych słów przeziera jednak kruchość, niepewność i wrażliwość. Każdy z bohaterów ma na sumieniu poważne przestępstwo, ale też żaden nie zaznał ciepła i troski. Przetrąceni, okaleczeni, tęsknią do uczuć, rozpaczliwie tę tęsknotę ukrywając.

Czy dla doświadczających tytułowej pourazowej „schizy” bohaterów istnieje przyszłość, nadzieja? Klucz do ich poranionych dusz zdobywa jedyna w tej przestrzeni kobieta – nauczycielka. W zderzeniu z ostentacyjnie agresywną młodą męskością wymowna jest symbolika rekwizytów – ssane w chwili słabości przydziałowe lizaki czy lalka, na której chłopcy uczą się przewijania niemowląt. Dramat o męskości, wrażliwości, tęsknocie, odpowiedzialności.

Na podstawie slangu, jakim posługuje się Riyad, można wywnioskować, że jest on czarnoskórym londyńczykiem, jednak autor nie precyzuje pochodzenia etnicznego bohaterów − każdy z nich dorastał w innym środowisku, tę inność można zaakcentować w sposób dowolny, dostosowany do kraju realizacji.