Sztuki

Dna to abstrakcyjny utwór rozpisany na trzy bezimienne postaci. Bohaterowie nazwani są: Dno 1, Dno 2 oraz Dno 3. Z wypowiadanych przez nich kwestii możemy domyślić się, że pośród nich jest jedna kobieta oraz dwóch mężczyzn, a także domniemywać niektórych szczegółów dotyczących ich życia. Wszyscy troje zdają się znajdować w swego rodzaju zawieszeniu.

Dramat Marka Branda Przytul mnie inspirowany jest falą protestów i represji, jakie miały miały miejsce w Białorusi w 2020 i 2021 roku. Szczególnym echem odbiła się sprawa dwóch dziennikarek telewizji Biełsat – Kaciaryny Andrejewej i Darii Czulcowej – które zostały zatrzymane przez reżim Łukaszenki podczas relacjonowania akcji upamiętniającej zamordowanego działacza białoruskiej opozycji. Oskarżono je o organizację nielegalnej manifestacji.

Anna, architektka i przedsiębiorczyni budowlana, zostaje zatrzymana na lotnisku pewnego demokratycznego kraju. Przesłuchuje ją Bastian Koenig, oficer służb bezpieczeństwa. Jak się okazuje, kobieta była najprawdopodobniej ostatnią osobą, która widziała Petera Gordona, Anglika z Liverpoolu, płatnego zabójcę, znanego pod pseudonimem „Orka”. Mężczyzna siedział obok niej w samolocie, po czym w niewyjaśnionych okolicznościach zmarł na miejscu podczas odbierania bagażu na lotnisku. Kobieta według tajnych służb może dysponować cennymi informacjami dla przebiegu śledztwa.

Akcja sztuki rozpoczyna się w Gdańsku, w noc sylwestrową 1936 roku. Dwudziestokilkuletnia Marta, córka słynnego berlińskiego skrzypka, występuje podczas hucznej zabawy, grając na akordeonie pod pseudonimem Simone Bellatrix. Swoim koncertem ściąga uwagę starszego od niej o dziesięć lat Maksa Sterna, pracującego w przedsiębiorstwie spławiającym drewno. Mężczyznę w jej występie zaintrygowały przede wszystkim zaskakujące, acz dobrze mu znane żydowskie motywy.

Kiedy Mąż wraca do domu, jego Żona siedzi w salonie milcząca i nieruchoma. Mówi jej, że dzwonił ich dorosły syn, Dominik. Podobno dostał informację z dziekanatu, że do uczelni nie wpłynęło jego czesne. Żona jednak nie reaguje. Mąż, zniechęcony próbami nawiązywania z nią kontaktu, decyduje się sprawdzić konto, z którego powinien wyjść comiesięczny przelew. Ze zdumieniem odkrywa, że nie ma na nim nawet złotówki. Po dwustu tysiącach na opłaty za uczelnie ich dzieci, a także ich mieszkanie, nie ma żadnego śladu. Zdenerwowany zaczyna krzyczeć na Żonę.

Agatka to ośmioletnia dziewczynka, która ma dosyć swoich żmudnych obowiązków: chodzenia do szkoły, odrabiania lekcji, sprzątania czy opiekowania się swoim niegdyś najlepszym przyjacielem, psem Pupilem. Nawet to, co kiedyś sprawiało jej przyjemność, teraz ją męczy i nudzi. Zniechęcona dziewczynka chciałaby spędzać czas na nic-nie-robieniu, siedzeniu przed komputerem albo telewizorem. Jednak jak robić to, na co naprawdę ma się ochotę, skoro Mama co chwila przypomina o nakarmieniu Pupila czy posprzątaniu pokoju?

Matylda jest inna niż wszyscy. W przeciwieństwie do swoich rodziców, a także koleżanek i kolegów z klasy, nie nosi na twarzy białej maski, przez co w szkole jest szykanowana i wyśmiewana. Zresztą przez własnych rodziców nie jest traktowana lepiej. Dziewczynki od innych nie odróżnia jednak tylko wyłącznie brak maski. Matylda jest niezwykle wrażliwa i empatyczna. Nie jest w stanie milcząco przyglądać się, kiedy jej szkolnemu przyjacielowi, Jankowi, będącemu typowym kozłem ofiarnym, dzieje się na jej oczach krzywda.

Anna Sekunda, młoda nauczycielka w ciąży, trafia do szpitala w najgorszym możliwym momencie. Za oknem na ulicach słychać krzyki protestujących kobiet, a przepracowany na skutek pandemii personel medyczny nie ma czasu ani wyrozumiałości dla pacjentki, która przychodzi z tak błahym i zwyczajnym „problemem” jak poród. Pozostawiona samej sobie (również przez męża, który zdradził ją z mężczyzną), Anna Sekunda, pomimo trudnych, szpitalnych warunków, próbuje podtrzymywać swoją codzienną aktywność zawodową.

Bohaterka dramatu ma zagrać performance. Sztuka ma charakter rytuału. Wiedźma Anna rozbija namiot w okolicach Babiej Góry, czekając na zaprzyjaźnione aktorki, z którymi jest umówiona na sabat. W trakcie oczekiwania na przybyszki, wypowiada magiczne słowa i wykonuje obrzędowe czynności. Wchodząc do wnętrza namiotu, Anna mówi: „Idę dowiedzieć się, co mam pozostawić i co mi już nie służy”. Po wyjściu każdorazowo robi „wdech i wydech” i otwiera się na świat.

Co się wydarzy, jeśli nagle pod dach dobrze sytuowanego stomatologa  trafi osoba bez imienia, tożsamości, języka, pieniędzy, domu – słowem wędrowiec znikąd do „niewiadomokąd”? Czasem wypada się kimś zaopiekować. Więc opieka społeczna przyprowadza człowieka. A może już nie człowieka? Akcja sztuki rozgrywa się w przyszłości, „zawsze pięć lat do przodu”.