język polskijęzyk angielski

Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny

Tytuł oryginalny
Kao i sve slobodne djevojke
Tłumacz
Abrasowicz, Gabriela
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Postacie
Ana, Ona, Una, Ena, Ina, Lea, Mia
Szczegóły obsady
liczba performerek/performerów czytających/odgrywających sztukę na scenie może się zmieniać i liczyć od 1 do nieskończenie wielu
Prapremiera
Deutsches Theater w Berlinie, 2018

W dramacie Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny bośniacka autorka kolejny raz decyduje się na wyeksponowanie punktu widzenia dzieci. Podobieństwo brzmieniowe imion bohaterek sugeruje przedstawienie ich jako grupy, a z ich wypowiedzi przypominających partie chóru utkany jest krytyczny komentarz dotyczący fatalnego poziomu edukacji seksualnej oraz zakłamanej moralności w Bośni i Hercegowinie (co przystaje również, niestety, do innych obszarów geokulturowych).

Siedem scen i siedem monologów trzynastolatek (poprzecinanych dialogami i konwersacjami na komunikatorach) współtworzy formalną ramę dramatu, który powstał w oparciu o autentyczne wydarzenie. Było ono nagłośnione w regionalnych mediach i wywołało w Bośni i Hercegowinie ogólnokrajową debatę na temat zmiany obyczajowości oraz umacniania się szokujących trendów wśród dorastających dziewcząt.

Bohaterki dramatu – praktycznie nierozłączne Ana, Ona, Una, Ena, Ina, Lea i Mia, które zaszły kolektywnie w ciąże podczas wycieczki szkolnej i zostały zmuszone do aborcji – mają nieuzasadnione poczucie spełnianej misji tworzenia przyszłości wolnej od ograniczeń, jednak wciąż zachowują się infantylnie. Funkcjonują aktywnie w cyberprzestrzeni, na facebookowej grupie "bulimiczki", a ich wiedza o świecie bazuje na strzępach często zafałszowanych informacji o seksualności, chorobach przenoszonych drogą płciową i metodach zapobiegania ciąży. Ich rytuały przemiany i odrzucania dzieciństwa odbiegają znacznie od tych, których doświadczała młodzież dorastająca w czasie wojny lub tranzycji.

Autorka nadała sztuce podtytuł Tekst dramatyczny o pewnej próbie zaznania swobody w małym mieście. Dochodzi tu do dramatycznego zderzenia: zachłyśnięcia się postępem i aktywizacji prowincjonalnej mentalności, a jego ofiarą z pewnością są dzieci (wkrótce kobiety), których potrzeby są banalizowane. Dziewczynki opowiadają o "wszystkich istotnych sprawach': sposobach na odchudzanie, pozach do zrobienia najlepszego selfie, o pornografii. Ale nie chcą zdradzić, w jakich okolicznościach zaszły w ciążę.

Na uwagę zasługuje warstwa językowa oraz rytmiczność utworu. Tanja Šljivar, zafascynowana sposobem komunikowania się nastolatek, wykorzystała zasłyszane monologi i dialogi, po czym poddała je stylizacji, tworząc dynamiczną kombinację rozmaitych reżimów wypowiedzi (szowinistyczny język ulicy, język Internetu i czasopism, język niewykształconych kobiet w średnim wieku, język krytyki feministycznej), a w wielu miejscach zrezygnowała z klasycznej składni i interpunkcji.

 

  • Tekst powstał w 2016 roku. W 2018 roku został opublikowany w chorwackim czasopiśmie "Kazalište" ("Teatr") oraz jako osobne wydanie w 2019 roku nakładem Instytucji Publicznej MES – Festival MESS w Sarajewie. Dramat przełożono na język chorwacki, niemiecki, angielski. Przez ostatnie lata odbyły się jego czytania sceniczne w Miejskim Teatrze Gavella w Zagrzebiu, reż. Anica Tomić, w Teatrze Narodowym w Belgradzie, reż. Ivana Vujić, oraz podczas 9. Festiwalu Dramatu Bośniacko-Hercegowińskiego w Zenicy, reż. Lajla Kaikčija. Na jego podstawie zrealizowano słuchowiska radiowe w Niemczech (WDR Radio in Köln, reż. Hans Block) i w USA (The International Voices Project in Chicago, reż. Anna C. Bahow) oraz spektakl w Deutsches Theater w Berlinie (Draufgängerinnen. All adventurous women do, reż. Salome Dastmalhi) – prezentowany podczas Festiwalu Sterijino pozorje w Nowym Sadzie w 2019 roku.
  • Tłumaczenie z języka bośniackiego na język polski (przekład: Gabriela Abrasowicz) powstało w 2020 roku.
Formularz zamówienia sztuki

Zamawiana sztuka: Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny