język polskijęzyk angielski

Nic co ludzkie

Gatunek sztuki
Dramat
Szczegóły obsady
Sztuka wielo- lub małoobsadowa

Tryptyk teatralny dotykający w skrótowej, otwartej formie problemu polskiego antysemityzmu i ksenofobii, ukazanego w niejednoznacznych moralnie i emocjonalnie perspektywach ofiary, świadka i kata. Każda część to właściwie osobna całość, utrzymana zarazem w  innej konwencji, od obrazka obyczajowego po dramat poetycki. Pierwsza, dziejąca się współcześnie, jest opowieścią o młodej kobiecie, osobie publicznej, o której zaczyna krążyć plotka, że jest Żydówką. Drugą stanowią monologi świadków powojennych pogromów (Kielce). Trzecia to oparta na autentycznej relacji, ale utrzymana na pograniczu jawy i snu opowieść o spotkaniu na tuż powojennych drogach więźniarki i sadystycznej esesmanki obozowej. 
Wartością sztuki Pałygi jest unikanie jednoznacznych sądów i czarno-białych podziałów. Ważne jest stawianie pytań. Jak pochodzenie może wpływać na intymne  relacje międzyludzkie, przyjaźń i miłość? Co sprawia, że zdawałoby się zwykli, spokojni ludzie nagle posuwają się do nieludzkich, zbrodniczych czynów? Dlaczego ofiara tak łatwo może wejść w skórę kata? Te uniwersalne, filozoficzne kwestie nie rozmywają jednak polskiej specyfiki, której naturę badał będzie autor jeszcze dociekliwej w następnej swojej sztuce, Żyd. Przy okazji jej premiery Pałyga mówił:

Polacy kochają Żydów. Wzruszają Polaków żydowskie historie, porywają do tańca żydowskie melodie, do łez bawią żydowskie dowcipy i skecze. Szmoncesy łykamy pasjami. Porywa nas żydowski folklor. (...) Żyd umęczony przez Rzymian jest niemal naszym narodowym symbolem. Nie ma tematu, o którym Polacy będą dyskutować chętniej niż o Żydach. Nie ma tematu, na którym tak wielu Polaków tak dobrze się zna jak na Żydach...) A jednak kiedy, jak nauczyciele - bohaterowie sztuki Żyd - mamy stanąć z nimi twarzą twarz, oko w oko, okazuje się, że tak wielu rzeczy wciąż nie wiemy. (...) O czym rozmawiać z Żydem? O czym nie rozmawiać? Czy jest coś, o czym powinniśmy wiedzieć? Coś, o czym on wie? A może nie wie? Czy ktoś coś ukrywa? Dlaczego Żyd przyjeżdża? I kim właściwie jest Żyd? Można powiedzieć, że judaizm jest naszą narodową pasją. Najpopularniejszą polską gazetę nazywamy tu "Koszerną". Najświetniejsze radio nosi imię kobiety żydowskiego pochodzenia."

Nic co ludzkie to sztuka wieloobsadowa, ale ze względu na swobodną budowę możliwa do zagrania także w kilka osób, czego dowodem była prapremierowa realizacja lubelskiej Sceny Prapremier InVitro (styczeń 2008).

Formularz zamówienia sztuki

Zamawiana sztuka: Nic co ludzkie