język polskijęzyk angielski

Gąska

Tłumacz
Czech, Jerzy
Gatunek sztuki
Komedia
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Postacie
AŁŁA, aktorka, 35 lat; DIANA, jej przyjaciółka, aktorka, lat około 40; NONNA, "Gąska", młoda aktorka, 20 lat; FIODOR, dyrektor artystyczny teatru, 40 lat; WASILIJ, administrator teatru, 35 la
Szczegóły obsady
+ 10 epizodycznych ról
Czas akcji
współcześnie, w środowisku prowincjonalnych aktorów

Przezabawna farsa na jedno łóżko, gąskę i dwóch mężczyzn, lecz - sztuka pełna jest odniesień do historii rosyjskiego teatru i, choć na pierwszy rzut oka wydaje się rasową farsą, ciągle igra miedzy farsowością a grą serio. I właśnie to różni ją od zwykłej farsy. Aktorka Ałła wpada pewnego pięknego poranka do hotelowego pokoju swojej rywalki, młodziutkiej Gąski, która, jak się właśnie okazało, skutecznie zawróciła w głowie jej mężowi. Ku zdumieniu Ałły w łóżku Gąski kryje się kolejna niespodzianka, jest nią dyrektor artystyczny teatru, Fiodor. Ałła robi awanturę, na cały hotel wykrzykując Fiodorowi, że Gąska to ponoć ukochana jej męża, z którą ów mąż ma zamiar opuścić ją w trybie natychmiastowym. Fiodor jest zaskoczony i wstrząśnięty. Właściwie wszyscy są zaskoczeni i wstrząśnięci, a Ałła dodatkowo diabelsko wściekła, więc mdleje jak w dobrej farsie przystało. Na to Fiodor reaguje niczym rasowy dyrektor teatru: "Niech pani nie umiera, o jedenastej mamy próbę!" Na co Ałła odpowiada: "Ja wam umrę... ja wam umrę... zaraz umrę... Niedoczekanie wasze... Akurat..."

Korzystając z chwili przerwy teraz Gąska wpada w histerię. I biegnie się topić. Za nią wybiega jej absztyfikant. W tym jakże dramatycznym momencie pojawia się przyjaciółka Ałły, Diana, dawna kochanka dyrektora teatru, z buzią pełną wspaniałych rad, jak zatrzymać partnera (np. wrzucić garść igiełek w to miejsce, gdzie sika). W taki to sposób Ałła znajduje partnerkę w niedoli, postanawiają pozbyć się rywalki i pakują jej walizkę, oglądając przy tym dość gruntownie jej garderobę. Na to wszystko wchodzi Wasia, mąż Ałły (ten sam, który chce ją opuścić dla młodziutkiej Gąski). Kiedy dowiaduje się o wszystkim, jest zrozpaczony. Na to wbiega ociekający wodą Fiodor, informując wszystkich, że Gąska utopiła się...

W ogólnym zamieszaniu każdy chce wyrazić swoje racje, każdy chce wykrzyczeć swój ból i dopiec swojemu antagoniście. Tylko Gąska zaśmiewa się w głos, kpi sobie z zazdrosnych kobiet, z mężczyzn, których potraktowała jak zabawki, dziękuje za spakowanie walizek i wychodzi, zostawiając resztę towarzystwa na pastwę samych siebie. Zdania są jednak podzielone: Ałła pała żądzą zemsty, Diana cieszy się, że z horyzontu zniknęła atrakcyjniejsza rywalka. Najbardziej rozgoryczeni wydają się być jednak bez wątpienia panowie, którzy w przypływie desperacji chcą się wieszać, ale ponieważ hak jest tylko jeden, długa kłótnia o palmę pierwszeństwa studzi nieco ich rozpalone głowy. Panie mają więc okazję do nieskrępowanego pocieszania swoich świeżo odzyskanych mężczyzn, np. "Moja małpeńka! Moje ty śliczności! Zjadłabym cię z kopytami! I te oczka kochane, i te brewki! I moja łysinka śliczna! Daj, to cię pocałuję! Oj, ty mój cipolku, cipolku."

Sztuka Kolady pełna jest cudownych smaczków: z jaką finezją i pomysłowością Ałła wymyśla swojej rywalce, jak smakowita jest scena, w której dwaj mężczyźni kłócą się o pierwszeństwo do zawiśnięcia na haku: Zejdź mi z drogi, nie pchaj się, zostaw, słyszałeś! To jest mój hak, sam go kiedyś wbijałem! Tymi rękami! I to ja się będę wieszał, a nie ty! Zamknij się! Ja pierwszy! Nie, ja! Ja jestem bardziej nieszczęśliwy!, jak wspaniale obie korpulentne panie usiłują się wbić w modne ciuszki Gąski, a jak zabawne są same didaskalia... W końcu wszystko jednak zamienia się w prawdziwy teatr, a scena końcowa sztuki zostaje potraktowana przez pozostałych mieszkańców hotelu jako próba nowej sztuki. Po czym aktorzy zdejmują peruki, zmywają makijaż i kłaniają się publiczności, patrząc widzom prosto w oczy.

Farsa rodem z XIX-wiecznego teatru, choć ubrana we współczesny, rosyjski kostium, zyskuje nawias, stając się pastiszem, igraniem z konwencją, teatralną zabawą. W tej perełce czuje się rękę i temperament mistrza.

 

Formularz zamówienia sztuki

Zamawiana sztuka: Gąska