Zapendowski, Paweł

Kokaina Pawła Zapendowskiego to kolaż muzyczno słowny, w którym przeplatają się dźwięki i fragmenty tekstów poetyckich Georga Trakla, Rainera Marii Rilkego, Leopolda Staffa i innych poetów. 
Utwór porusza problem kondycji człowieka, jego wyborów (świadomych bądź nie), jego lęków i pragnień. Bohaterem jest Georg Trakl, poeta urodzony w Salzburgu, wybitna postać austriackiej literatury przełomu XIX i XX w., okresu ekspresjonizmu. Opera opowiada o krótkim i burzliwym życiu poety (romans z siostrą), jego twórczości, narkotykach i udziale w I wojnie światowej.
Bohaterowie, mieszkańcy zaściankowego Salzburga, marzą o zmianie swego losu. Młoda śpiewaczka Agnes pragnie światowej sławy i uznania, dlatego zaraz po Świętach Wielkanocnych chce opuścić Salzburg i udać się na casting do podrzędnego teatru w Wiedniu. Georg, zmęczony wiedeńskim życiem, które nie spełniło jego oczekiwań, powraca do Salzburga i pracuje w aptece. Jego siostra Greta także opuszcza Wiedeń, który nie zaspokoił jej pragnień i twórczych ambicji. Artystycznie uzdolnione rodzeństwo staje się obiektem plotek mieszkańców Salzburga. Oczy kamienicy, będące symbolem wszystko wiedzących i widzących sąsiadów, tropią kazirodczy związek Georga i Grety. Plotka, szeptana z ust do ust, dociera do Aptekarza, który pomimo moralnych rozterek (jest Wielki Piątek), zwalnia Georga z apteki. 
W Kokainie nie do końca wiadomo, co jest jawą, a co snem - podobnie jak w poezji Trakla. Georg i Greta coraz bardziej pogrążają się w autodestrukcji. Z drugiej strony słychać miarowe i coraz intensywniejsze odgłosy wielkopostnych kołatek. Mieszkańcy Salzburga śpiewają o męce Chrystusa, o jego poświęceniu dla ludzkości. Jednocześnie nie zapominają o swoich doczesnych potrzebach. 
Ostatecznie Greta, która spodziewa się dziecka Georga, planuje opuścić Salzburg i wyjść za mąż za bibliotekarza z Berlina. Tekst kończy Aptekarz śpiewając wiersz Hugo von Hofmannsthala "Tak, niektórzy muszą umrzeć nisko".

Opera porusza problemy bliskie twórczości Georga Trakla, jak sens istnienia, przemijanie, śmierć. 
Gdzieś obok pobrzmiewa echo męki i śmierci Jezusa Chrystusa, który oddał swoje życie za ludzi nie potrafiących odnaleźć szczęścia w życiu. 
Na przemian dekadencką i religijną atmosferę sztuki podkreślają śpiewane przez bohaterów pieśni i piosenki, w znaczący sposób wpływające na formę i nastrój sztuki,  podobnie przeplatają się oba wątki losów bohaterów.

ADiT

W pierwszej połowie sztuki pokazana jest trupa aktorska, która ma dać przedstawienie dla turystów obżerających się frytkami. A więc chodzi tu o upadek sztuki wysokiej. Missisipi kojarzy się to z epizodem, gdy w '67 grała dla robotników w zakładach Renault, a oni jedli kiełbasę i pili piwo. Przedstawienie na temat rewolucji francuskiej jest okazją do wypromowania płynu do kąpieli (parodia śmierci Marata w wannie), a odgrywane scenki zmieniają się w zależności od mijanej atrakcji turystycznej.

Stara aktorka Missisipi pragnie wysokiej sztuki, natomiast młodzi aktorzy myślą głównie o kasie, więc nie przeszkadza im uprawianie „sztuki turystycznej". Porwanie statku jest okazją do pokazania spektaklu o życiu Missisipi. Tragikomedia, którą do tej pory była sztuka Pawła Zapendowskiego, zmienia się w melodramat. Opowiadana jest ckliwa historia romansu jej matki z rosyjskim Żydem Ilyą i aranżowanego małżeństwa z Francuzem. Cały czas pobrzmiewa w niej tęsknota za Polską, z której Missisipi musiała szybko wyjechać na wieś i porzucić marzenia o karierze, bo wybuchła wojna. Sama kazała potem swojej córce Natalie wyjechać do Paryża, chcąc by ta uniknęła jej losu (Missisipi cały czas wypatruje Natalie podczas podróży statkiem). W wieku pięćdziesięciu lat Missisipi powróciła do Paryża, by zostać aktorką, jednak nikt już jej nie chciał.

Gdy spektakl o Missisipi kończy się (monodramem, który pokazała w Paryżu dla 3 widzów), akcja znowu wraca na statek, który tymczasem dopłynął do Łodzi. Okazuje się, że to Missisipi sfingowała porwanie. Po kilku perypetiach sztuka dociera do szczęśliwego końca: Missisipi w końcu udaje się porozumieć z córką, która obiecuje jej kupić mieszkanie w Paryżu.

Sztuka została zaprezentowana na scenie Espace Beaujun w Paryżu - nota na teatralia.com.pl.