Klibengajtis, Tomasz

Scenariusz radiowy, możliwy do zaadaptowania na scenę.

Mów, Córko! to poetycka opowieść o trudzie, jaki wiąże się z uświadomioną koniecznością pójścia za wewnętrznym głosem. Autor korzysta z popularnej w średniowieczu konwencji "żywoty świętych". "Żywot Świętej Hildegardy, przed Bogiem dostojnej dziewicy" odwołuje się częściowo w warstwie tekstowej (wstęp, sceny ze stylizowanymi pieśniami) do innych tego typu utworów (np. do "Żywota św. Aleksego") naśladując ich melodię i rytm. Ponadto autor konstruuje wiele dialogów w oparciu o biografię świętej. Zaczyna od sceny przybycia spowiednika, któremu Hildegarda - Matka Magistra zakonu benedyktynek pragnie powierzyć kierownictwo swego życia duchowego. Następnie zapoznaje słuchacza z dzieciństwem "niemieckiej prorokini", które naznaczone było pewnym niezrozumieniem ze strony rodziców. Obarczeni licznym potomstwem, dość chętnie zgodzili się jednak oddać córkę do klasztoru. Zapewniało jej to przyszłość. Pod opieką życzliwej siostry Jutty Hildegarda do woli kontempluje wewnętrzny dźwięk - głos Boga. Dalsze sceny z życia zakonnicy przeplatane są jej spowiedzią w obecności uczonego O. Gotfryda. 43-letnia Hildegarda powierza mu swoją mistyczną wizję. Czuje się ponaglana do tego, aby przełamać swoje słynne milczenie i głosić oraz zapisywać to, czego doświadcza, a co sama nazywa stałością i wiecznością Królestwa Bożego. Ta sfera, odnosząca się do tego, co chrześcijanin nazywa zbawieniem, może być dostępna dla wszystkich. Umysł Hildegardy obdarzony jest "ostrzem boskiego wglądu". O. Gotfryd nie jest pewien pochodzenia owych doznań (mogły się zrodzić z podszeptu Szatana) oraz własnej kompetencji w ich ocenie. Radzi jednak wszystko skrupulatnie zapisywać. Hildegarda stosuje się do zalecenia. Zgodnie z wizją, zakłada w Bingen wspólnotę mniszek. Przez kolejne 40 lat kontynuuje swą pracę, otrzymuje dar uzdrawiania. Gdy umiera (jej odejściu towarzyszą niezwykłe zjawiska), cyniczni braciszkowie muszą przygotować dokumentację potrzebną do jej ewentualnej kanonizacji, czyli zapoznać się z treścią objawień. Traktują to jako przykrą, papierkową robotę. Kierują sprawę do wyższej instancji, do Rzymu. 

Julita Grodek dla ADiT

Czteroaktowe słuchowisko na wiele głosów, możliwe do zaadaptowania na scenę. Osadzona w realiach wczesnego Średniowiecza sztuka Tomasza Klibengajtisa stawia uniwersalne pytania o granice kompromisu etycznego, ukazując równocześnie niebezpieczeństwa płynące ze sprawowania władzy lub unikania jej. Różny stosunek do władzy reprezentowany jest przez trzy główne postaci sztuki: papież Urban II uosabia polityczny pragmatyzm, godzący się na tolerowania mniejszego zła dla zyskania większego dobra; biskup Manasses de Gournay ucieleśnia człowieka opanowanego cynizmem i żądzą władzy; tytułowy zaś Brunon Kartuz reprezentuje tych, którzy uciekłszy od świata w krąg życia wewnętrznego i własnych zainteresowań rezygnują tym samym z możliwości wymiernego i aktywnego czynienia dobra.

Kanwę sztuki stanowi życiorys Brunona Kartuza, którego poznajemy jako błyskotliwego profesora teologii w Reims, zmęczonego miałkością i małością swojego otoczenia. Tło Brunona w całej sztuce stanowią trzy komentujące chóry: chór cyników, chór pragmatystów i chór idealistów. Następnie stajemy się świadkami konfliktu Brunona z biskupem Manassesem de Gournay. Brunon, będący najbliższym współpracownikiem Manassesa, ujawnia na synodzie w Clermont przestępstwo kościelne swojego przełożonego, polegające na przekupieniu członków kapituły katedralnej, czyli na symonii. Biskup zostaje zdjęty z urzędu i poprzysięga zemstę Brunonowi i jego towarzyszom. Brunon w obawie o swoje życie ucieka wraz z towarzyszami do S?che-Fontaine, gdzie zakłada, targany różnorakimi wątpliwościami, pierwszą kartuzję. W kolejnej odsłonie spotykamy Brunona w Rzymie, dokąd został wezwany przez papieża Urbana II, swojego byłego ucznia. Brunon, będąc wysokim dygnitarzem kościelnym i członkiem kurii rzymskiej, widzi powierzchowność kościelnego aktywizmu, któremu musi się oddawać. Dlatego prosi papieża o zwolnienie z tych obowiązków oraz o możliwość powrotu do kartuzji. Papież podziela jego wątpliwości, nie zezwala jednak na powrót, lecz na założenie nowej kartuzji w Kalabrii, gdzie na ziemi odbitej muzułmanom chciałby widzieć swojego poplecznika. Brunon zgadza się i po raz drugi odchodzi w ciszę.

streszczenie odautorskie